Nepal’de yıllarca süren ve 13 bin kişinin öldüğü iç savaşın ardından
239 yıllık monarşi rejimi sona erdi. Geçen ayki seçimlerde zafer
kazanan Maocuların çoğunlukta olduğu Kurucu Meclis’in cumhuriyeti ilan
etmesiyle sokaklara dökülen halk kararı kutladı.
Nepal’de onlarca yıldır Maocularla krallık arasında süren iç
savaşın ardından dün ilk oturumunu yapan Kurucu Meclis 239 yıllık
monarşiyi feshederek cumhuriyeti ilan etti. 10 Nisan’da yapılan
seçimlerde zafer kazanan Maocuların 220 sandalyeye sahip olduğu 601
kişilik mecliste dün yapılan oylamada, Nepal’in bundan böyle bağımsız,
bölünmez, laik ve federal bir cumhuriyet olduğu açıklandı.
Meclis’te yapılan açıklamada, krala ve monarşiye ait tüm
ayrıcalıkların kaldırıldığı ve 29 Mayıs’ın bundan sonra Nepal’de
"Cumhuriyet Günü" olarak kutlanacağı belirtildi. Binlerce Nepalli
cumhuriyetin ilanını kutlamak amacıyla sokaklara dökülürken, meclisin
toplandığı binanın önünde toplanan kalabalık "Yaşasın Cumhuriyet"
sloganları attı.
Radikal Hindular rahatsız
Oylama, meclisi oluşturan partiler arasında devlet başkanı ve
başbakan arasındaki görev dağılımı konusunda yaşanan farklılıklar
nedeniyle planlanandan 12 saat sonra yapıldı. Hükümeti kurma
çalışmalarını sürdüren Nepal Komünist Partisi (Maoist) lideri Praçanda,
"Bu Nepal halkının 1950’lerden beri verdiği ve uğruna binlerce kişinin
şehit olduğu mücadelenin zafer kazandığı tarihi bir gün" diye konuştu.
Geçici hükümet, başkent Katmandu’da son birkaç günde radikal Hindular
tarafından düzenlenen bombalı saldırılar nedeniyle olası şiddet
eylemlerine karşı güvenlik önlemleri arttırdı. Buna karşın başkentte
ufak çaplı iki bombalı saldırının meydana geldiği, ancak ölen ye da
yaralanan olmadığı bildirildi. Hükümet ayrıca Kral Gyanendra’ya sarayı
terk etmesi için 15 gün süre tanıdığını açıkladı.
Seçimler öncesinde geçici hükümeti oluşturan siyasi partiler,
Kurucu Meclis’in ilk oturumunda monarşiyi feshetmesi ve cumhuriyeti
ilan etmesi konusunda anlaşmaya varmıştı.
1951’de meşruti monarşiyi kabul eden Nepal’de 1962’de anayasa kabul
edilmiş, 1991’deyse ilk demokratik hükümet kurulmuştu. 2005’te hanedana
karşı düzenlenen ve eski kralın da aralarında olduğu sekiz kişinin
öldüğü saldırının ardından iktidara geçen Kral Gyanendra yönetime el
koymuş, ancak ülkedeki kanlı gösterilerden sonra 2006’da parlamentonun
yeniden açılmasını kabul etmişti.
Hinduizmin hala güçlü olduğu Nepal’de kral, Hindu koruma tanrısı
Vişnu’nun yeryüzüne geri dönmüş hali olarak görülüyor. Ancak iktidara
zorla el koyan Kral Gyanendra, Nepal halkı arasında sevilmiyor.
Maocular iktidara hazırlanıyor
Nepal’de yıllardır monarşiye karşı silahlı mücadele veren
Maocuların hükümeti kurmasıyla, Hindu geleneklere bağlı ülkede büyük
değişim yaşanması bekleniyor. Halen 20 bin silahlı gerillası bulunan ve
silahlı mücadeleyi tam olarak sona erdirmeyen Maocuların, özellikle
yıllarca mücadele ettiği orduyla arasında gerilim yaşanabileceği
belirtiliyor. Maocular ise, ülkede barışın sağlanması için bu sürecin
gerekli olduğunu vurguluyorlar.